هزینه های تنظیم سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی سراسر کشور یکسان و بر اساس جداول مالیاتی می باشد . این هزینه ها ” حق الثبت و مالیات نقل و انتقال ( ویژه دولت ) و حق التحریر ( مخصوص دفترخانه ) ” ، می باشد که برای هر خودرو و با هر مدل ، مبلغ متفاوتی می باشد. و بر اساس عرف موجود پرداخت سهم دولت به عهده فروشنده و پرداخت حق دفترخانه بر عهده دو طرف معامله ( بالمناصفه ) می باشد .مگر فروشنده و خریدار توافقی به غیر آن کرده باشند که در اینصورت عمل به توافق در اولویت بوده و محترم خواهد بود.
یوسف خمسه *
امروزه ، خودرو به عنوان یک کالای سرمایه ای بخش قابل توجهی از اموال و دارائی های خانواده را تشکیل می دهد و به تبع آن ، نقل و انتقال خودرو نیز رایج ترین معاملات افراد جامعه محسوب می گردد. آنچه در پی می آید جهت آگاهی از مراحل تنظیم سند و آشنائی با مقررات موجود در این زمینه می باشد که امید است در سلامت معاملات افراد و حفظ منافع آنها موثر باشد. مراحل نقل و انتقال خودرو را می توان ( به ترتیب ) در سه بخش ارائه نمود:
الف) تنظیم قرارداد ( قولنامه )
ب) مراجعه به مراکز تعویض پلاک خودرو
ج) مراجعه به دفاتر اسناد رسمی
الف ) تنظیم قرارداد : همانند سایر معاملات میان افراد ، در نقل و انتقال خودرو نیز ،ابتدا فروشنده و خریدار باید قراردادی میان خود داشته باشند که ضمن آن اصول انجام معامله با توافق طرفین ، به امضاء می رسد. مواردی مانند مشخصات کامل و جامع خودرو خریداری شده ( مدل ، رنگ ، وسایل موجود خودرو ، تک سوخت یا دوگانه سوز بودن آن و ….) ، تعهدات طرفین نظیر قیمت تمام شده و نحوه و مراحل پرداخت آن از سوی خریدار ، زمان تحویل خودرو ( به همراه بیمه شخص ثالث و کارت سوخت و ابزار آن و …) از سوی فروشنده به خریدار ، توافق بر زمان و نحوه تعویض پلاک خودرو ، تکلیف فروشنده به پرداخت کلیه بدهی های خودرو اعم از عوارض سالانه شهرداری ( مخصوص سواری و وانت دوکابین ) و مالیات ( مخصوص کلیه وانت ها و سواری های کار ) ، زمان حضور در دفترخانه و هر آنچه که عرف جهت منافع هر دونفر ایجاب می کند.
ب ) مراجعه به مراکز تعویض پلاک خودرو : اصل و قاعده ـ و بهینه ترین روش ـ آنست که فروشنده و خریدار ( قبل از حضور در دفاتر اسناد رسمی ) ، با حضور در مراکز تعویض پلاک و ارائه مدارک و مستندات ، اقدام به فک پلاک قبلی خودرو و نصب پلاک جدید برای خریدار ، نمایند. در این مراکز ضمن ارائه خودرو به کارشناسان ، باید مدارک لازم را ارائه نمایند. مانند مدارک شناسائی فروشنده و خریدار ، برگ سبز خودرو ، بنچاق بنام فروشنده ( بنچاق قطعی منقول ) و برگ کمپانی ، معاینه فنی ، ارائه مدارک مربوط به احراز آدرس و محل سکونت خریدار) نظیر سند منزل یا اجاره نامه با کد رهگیری و قبوض برق و تلفن ) . اما چند نکته در این خصوص :
۱ـ در صورتی که به هردلیلی فروشنده یا خریدار یا هر دو ، نخواهند و یا نتوانند به همراه یکدیگر جهت تعویض پلاک مراجعه نمایند می توانند با مراجعه به دفترخانه ، اقدام به تنظیم وکالت نامه جهت تعویض پلاک نمایند.
۲ـ وکالت تعویض پلاک ، وکالتی است که با امضای آن از سوی فروشنده ، خریدار به عنوان نماینده و وکیل وی) و بدون نیاز به حضور فروشنده ) به مراکز تعویض پلاک مراجعه و مراحل ذکر شده را طی می نماید و پس از تعویض پلاک خودرو ، مجددا ”ـ به همراه فروشنده ـ جهت تنظیم سند قطعی خودرو به دفترخانه مراجعه می کنند. ( در این حالت فروشنده دوبار در دفترخانه حاضر میگردد)
۳ـ وکالت فروش خودرو ، وکالتی است که پس از امضای آن در دفترخانه ، دیگر نیازی به حضور فروشنده در مراکز تعویض پلاک و پس از آن ، در دفترخانه ، نیست . هزینه تنظیم این نوع وکالت از حالت قبل بیشتر است .
تذکر: نظر به مسئولیت های صاحب پلاک خودرو و امتیازات منفی در قوانین جدید ، پیشنهاد می شود در صورت تنظیم هر گونه وکالت خودرو اولا” فروشنده ضمن توافق با خریدار ، درخواست درج ” مهلت تعویض پلاک ” در وکالتنامه تنظیمی را بنماید و ثانیا” حتی الامکان ـ ضمن تقاضا از مسئولین دفترخانه ـ از اعطای حق توکیل به خریدار ، خودداری نماید.
ج ) مراجعه به دفاتر اسناد رسمی : مطابق با قوانین و مقررات موجود کشور ، پس از تعویض پلاک خودرو ، فروشنده و خریدار موظف به حضور در دفاتر اسناد رسمی و تنظیم سند قطعی خودرو ، می باشند. مدارکی که جهت تنظیم سند قطعی مورد نیاز است عبارت است از : برگ سبز جدید (شناسنامه خودرو)و تائیدیه نقل و انتقال خودرو ( صادره در مراکز تعویض پلاک ) ، بنچاق قبلی و یا برگ کمپانی (بنام فروشنده ) ، اصل مدارک شناسائی فروشنده و خریدار ، بیمه نامه شخص ثالث و کارت سوخت ، برگ مفاصا حساب پرداختی عوارض سالانه شهرداری ( تا پایان سال قبل ، برای سواری ها و وانت های دوکابین ) . اما نکاتی که در این مرحله لازم به ذکر است :
۱ـ به جز دو مورد اول، مدارک لازم جهت وکالت نیز ، مانند فوق می باشد.
۲ـ در حال حاضر د فاتر اسناد رسمی تکلیفی در خصوص اخذ مالیات مشاغل (وانت ها و سواری های کار) و عدم خلافی خودرو ، ندارند .لذا شایسته است خریدار این موارد را تا زمان تحویل خودرو به وی ، از فروشنده مطالبه نماید. و فروشنده موظف به تسویه کامل آن می باشد.( عدم خلافی از طریق مراکز پلیس + ۱۰ و مالیات از طریق دفاتر پیشخوان دولت قابل پرداخت و تسویه می باشد)
۳ـ هزینه های تنظیم سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی سراسر کشور یکسان و بر اساس جداول مالیاتی می باشد.این هزینه ها ” حق الثبت و مالیات نقل و انتقال ( ویژه دولت ) و حق التحریر ( مخصوص دفترخانه ) ” ، می باشد که برای هر خودرو و با هر مدل ، مبلغ متفاوتی می باشد. و بر اساس عرف موجود پرداخت سهم دولت به عهده فروشنده و پرداخت حق دفترخانه بر عهده دو طرف معامله ( بالمناصفه ) می باشد .مگر فروشنده و خریدار توافقی به غیر آن کرده باشند که در اینصورت عمل به توافق در اولویت بوده و محترم خواهد بود.
*کارشناس حقوق ثبتی و مدرس مراکز آموزش عالی
10 comments
1 ping
Skip to comment form ↓
کامران محمدزاده
۱۳۹۲/۰۳/۱۷ - ۸:۵۵ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
سلام خدمت استاد بزرگوارم
واقعا اطلاع رسانی این موارد برای افراد حقیقی بسیار عالیه و متن مقالات خیلی شیوا و سریع حق مطلب رو ادا میکند
با تشکر از شما
مجید عظیم محسنی
۱۳۹۲/۰۳/۱۸ - ۳:۰۲ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
استاد گرانقدر آقای یوسف خمسه
با تشکر از مقاله کامل شما که حاوی اطلاعات دقیق در مورد خرید و فروش خودرو می باشد می خواستم به مطالب شما شرایط انتقال بیمه نامه بدنه را نیزاضافه کنم که حتما قبل از انتقال سند قطعی در صورت تمایل فروشنده باید با مراجعه به شعب بیمه الحاقیه بیمه به نام خریدار صادر گردد در غیر اینصورت شرکت بیمه هیچ تعهدی به صاحب جدید اتوموبیل نخواهد داشت. لطفا اگر در این مورد توضیح تکمیل تری دارید مرقوم بفرمایید.
با تشکر فراوان از زحمات شما
نازی غلامی شاهی
۱۳۹۲/۰۳/۲۸ - ۷:۴۳ ق.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
استاد گرامی جناب آقای خمسه
سلام
متشکرم از مقاله تون استفاده بردم منتظر مقاله بعدی تون هستم.
علیرضا ایزدى
۱۳۹۴/۰۷/۱۶ - ۹:۴۳ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
سلام
ممنون از توضیحات کاملتون
یه سوال داشتم. مادر من ٢ سال پیش براى خرید یک ماشین وکالت فروش از فروشنده ماشین گرفتند ولى در موقع تعویض پلاک، پلاک ماشین رو به نام من گرفتیم. ولى بعد که براى تنظیم سند قطعى فروش به دفترخانه مراجعه کردیم، به ما اعلام شد که با توجه به اینکه وکالت فروش به اسم مادرم هست و برگ سبز ماشین به اسم بنده هست باید یک بار دیگه کلیه هزینه هاى نقل و انتقال خودرو را پرداخت کنیم. در نهایت مبلغى در حدود ١٧٠ هزار تومان از دفترخانه پس گرفتیم و از انتقال قطعى خودرو صرف نظر کردیم.
الآن بعد از ٢ سال که میخواهیم ماشین رو بفروشیم دفترخانه مجددا از ما طلب هزینه ٢ انتقال سند مى کند، یک بار از مادرم به من و یک بار از من به خریدار ماشین. با توجه به اینکه در وکالت فروشى که از فروشنده اولى گرفتیم حق “توکیل به غیر” به مادرم داده شده است آیا مى توانیم با گرفتن وکالت از مادرم فقط یک بار هزینه هاى نقل و انتقال خودرو را بپردازیم یا نه؟
البته بدیهى است که علاوه بر هزینه نقل و انتقال خودرو، یک هزینه وکالت رو هم باید بپردازیم ولى این مبلغ خیلى کمتر از هزینه هاى نقل و انتقال خودرو است.
با تشکر
Admin
۱۳۹۴/۰۸/۰۹ - ۳:۰۶ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
سلام و عرض ادب
متأسفانه اشتباهی است که که هنگام اخذ وکالت اولیه و تعویض پلاک انجام داده اید . وکالت انتقال محسوب نمی شود و باید دو هزینه انتقال بدهید .
احمدی
۱۳۹۵/۰۱/۱۵ - ۳:۰۱ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
با سلام من یک خدرو پارس از یک فردی خریداری کردم تعوض پلاک انجام شدده اما برای انتقال سند قطعی فروشنده ۲/۳ ام هزینه انتقال را پرداخت نمیکند. راهنمایی کنید چطور میشه فروشنده مبلغ رو پرداخت کنه.
متونم قانونی ازش شکایت کنم یا نه. الان دوساله انتقال نداده.
Admin
۱۳۹۵/۰۱/۱۷ - ۱۲:۱۰ ق.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
سلام و عرض ادب . هزینه های انتقال خودرو بعهده فروشنده است به استثنای حق التحریر تنظیم سند و متعلقات آن مثل ارزش افزوده و بهای اوراق که بالمناصفه می باشد مگر این که برخلاف آن این روش توافقی شده باشد . البته عوارض سالیانه نیز تا زمانی که اتومبیل در اختیار فروشنده بوده بعهده وی می باشد و بعد از آن بعهده خریدار است . البته می توانید از وی شکایت کنید . هم در مورد الزام به انتقال هم در مورد هزینه های اگر توافقی صورت نگرفته باشد .
رضا
۱۳۹۵/۰۲/۱۳ - ۳:۱۸ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
طبق اعلام نیروی انتظامی ، سند مالکیت خودرو توسط ایشان صادر میگردد و برگ سبز خودرو سند مالکیت خودرو محسوب میگردد و مراجعه به دفاتر اسناد رسمی بعد از تعویض پلاک اختیاری است ،
Toomaj
۱۳۹۵/۰۶/۱۷ - ۱:۲۵ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
سلام وعرض ادب.من حدود ٢ ماه قبل اتومبیلى خریدارى کردم،الان که مى خوام بفرووشم بهم مى کن که حدود ٢٠ میلیون بالاتر از قیمت واقعى خریدم،با توجه به اینکه هنوز سند بنام نزدم مى تونم به عنوان کلاه بردارى ازش شکایت کنم،ممنون مى شم راهنماییم کنید
اشکبوسی
۱۳۹۶/۰۳/۰۹ - ۸:۱۵ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
ضمن عرض سلام و خسته نباشید. من خودروی خودم رو که سند و مدارکش به نام من هستش رو با یه بنگاه قولنامه کردم و اون هم به شخص دیگری فروخته البته وکالتنامه فروش رو در دفترخانه به نام خریدار دادم نه بنگاه ولی خب حق توکیل دارند. سوال من اینه که اگر زودتر از موعد متوجه بشم که ایشان با ماشین خلاف کردن می تونم درخواست توقیف پلاک بدم یا باید حتما مدت قید شده در وکالتنامه سپری بشه.
با تشکر از پاسخ شما.
قیمت خودرو حق با کیست - سایت قیمت
۱۳۹۵/۰۸/۲۶ - ۸:۰۰ ب.ظ (UTC 3.5) Link to this comment
[...] معاملات خودرو ( بایسته های آن ) » عدل نویس [...]